coritaopsulawesi.reismee.nl

Jakarta

11 augustus

Om 7 uur stond het ontbijt inderdaad voor ons klaar, zodat we om 8.30 uur met Eriq konden vertrekken. Eigenlijk tegen onze verwachting in werd het weer een heel boeiende reis. We reden het grootste gedeelte langs de kust en zijn op diverse interessante plaatsen gestopt. De eerste maal bij een gedeelte waar zeewier “verbouwd” wordt. Tussen lege plastic flessen als drijvers worden netten gespannen waarop het zeewier groeit. De zeewier wordt geoogst en aan wal, dat wil zeggen langs de weg gedroogd. Veel verschillende kleuren, het mooist oogt de auberginkleurige zeewier, maar die is het minst waard.

De volgende stop was bij zoutwinnerijen. Veel dammetjes die de “zoutvelden” vormen. Op de dammetjes hoopjes zout. En langs de straat werd de zout verkocht in grote plastic zakken.

Onderweg kwamen we langs een politiecontrolepost. Eriq moest zijn papieren tonen en vervolgens uitstappen om even met de politieagent mee te gaan. Wat bleek? De man wilde geld voor sigaretten! Eriq baalde en betaalde! Belangrijkste reden om te betalen was dat hij ons op tijd op het vliegveld af wilde zetten. Als hij zou weigeren zou dat tot gevolg hebben dat hij wel om een of andere reden mee zou moeten naar het politiebureau. Hij baalde ook dat de corruptie zich zo duidelijk presenteert aan toeristen en zijn land besmet.

We kwamen ruim op tijd bij het vliegveld aan. Wachten en sudoku’s oplossen zijn bijna synomiemen geworden.

In Jakarta verwachtten we dat de taxi van het hotel ons op zou wachten, maar helaas, die was er niet. Zelf een taxi genomen, maar bij het hotel bleek dat de chauffeur wel voor ons onderweg was. Jammer! In het hotel nog even een duik in het zwembad genomen om alle stof weer weg te spoelen.

Na onze duik hadden we wel weer trek, maar absoluut geen zin in het restaurant van het hotel te eten. Het grappige is dat we ons daar ook niet meer afhankelijk van voelen zoals toen we aan het begin van onze vakantie ook in dit hotel sliepen. Toen vieze pizza’s gegeten via de roomservice. Niet te eten!!! Nu de deur uitgestapt en in een tentje langs de weg gaan zitten, vlak bij het hotel. Geen enkel probleem meer om daar naar binnen te stappen. Het was een echte wok-tent. We konden aanwijzen wat we wilden hebben en het werd ter plekke gewokt. Ons diner bestond uit een kippenpoot met de tenen er nog aan, tofoe en tahu en waterspinazie. Heerlijk!!!

12 augustus

We hoeven pas om 17.00 uur naar het vliegveld. We willen daar wel ruim op tijd zijn om in te checken en goede plaatsen te kunnen bemachtigen. Inchecken via intrnet lukte ons niet en ook de dames van de balie redden het niet om het telefonisch te doen.

En nu wachten we in de lobby van het hotel, tijd genoeg om ons blog nog even bij te werken.

Bira

7 augustus

Vroeg op want we zouden om 08.00 uur vertrekken. Na ontbijt met koffie, nassi en gebakken banaan in de auto gestapt, uitgezwaaid door een groep studenten die naast ons logeerden. Ook nu weer een prachtige rit. We reden door een zo wonderschoon landschap. Je denkt dat je de rijstvelden ondertussen wel gezien hebt, maar opnieuw zaten we ademloos te kijken en moesten er toch echt weer foto’s gemaakt worden om de beelden vast te leggen.

Onderweg reden we langs iets dat op een bruiloft leek. Weer stoppen, foto’s maken. Het bleek de pre-bruiloft te zijn. Het “podium” was klaar, de bruid zat er al in volle glorie, maar kennelijk hoeft de bruidegom die dag nog niet aanwezig te zijn. Ik weet niet wie er meer foto’s gemaakt heeft, wij van de bruid en entourage of de gasten van ons. Je voelt je dan minder schuldig als je foto’s van hun maakt.

Weer verder. Het was zoeken naar de weg. Na een aantal keren vragen (en omgereden te zijn?), over behoorlijk kleine weggetjes en door veel dorpen kwamen we op een grotere weg uit. In een van de dorpen zijn we bij een ATM gestopt. Geen enkel probleem, de briefjes van 100.000 rupia rolden er uit. Wij blij, Sari blij, chauffeur blij.

Wij begonnen ons wat zorg te maken over de chauffeur, of hij had ontzettend last van zijn rug of hij zat te vechten tegen de slaap, maar hij bleef geen moment in dezelfde houding zitten en hij begon een beetje te slingeren. Na 7 uur rijden bereikten we dan eindelijk Bira, terwijl er gezegd was dat het 5 uur zou duren. Daar stopten we bij Guesthouse Sarassa. De baas daar, Eriq, is een vriend van Sari. We werden allerhartelijkst ontvangen en hebben er heerlijk zitten eten. Daarna reden chauffeur en Sari weer terug naar Malino. We hopen dat ze veilig aangekomen zijn.

8 augustus

Ons was al verteld dat de kamers in Salassa zeer basic waren. Daar was niets te veel mee gezegd! Het was een kamer met heel dunnen wandjes, gezamenlijk toilet en douche op de gang, te delen met de gasten van 8 kamers. Gelukkig waren er slechts 3 kamers bezet, maar toch! Na 1 nacht hebben we besloten toch iets anders te zoeken. Eriq, de hotelbaas adviseerde ons hotel Anda, iets verderop in de straat. Bungalows in een tuin!

Heerlijk in de tuin gezeten en ’s middags langs het strand gewandeld. Daar waren een aantal vrouwen in het zand/water aan het wroeten met een stok om inktvissen die zich ingegraven hadden op te pikken. Al met al een zeer relaxte dag.

Tijdens het eten kennis gemaakt met een paar Nederlandse mensen die 8 weken door Indonesie reizen. Met hen afgesproken dat we maandag gaan snorkelen bij een eiland in de buurt.

9 augustus

Met Eriq naar scheepswerven gegaan. De boten die in deze hoek van Sulawesi gemaakt worden schijnen van buitengewone kwaliteit te zijn, zelfs Europeanen en Amerikanen laten hun boot hier bouwen. Het bijzondere is dat de romp niet van tekening gemaakt wordt, maar dat de bouwers zoveel kennis en ervaring in de vingers hebben dat zij het uit het hoof/uit de hand doen. Als opdrachtgever geef je aan hoeveel meter de romp moet worden en de botenbouwers beginnen. Alleen voor het interieur worden tekeningen gemaakt. Voor de hele constructie worden voornamelijk natuurlijke materialen gebruikt. Er wordt ”ironwood” (?) gebruikt, en de meeste verbindingen/pinnen zijn van hout. Een enkele ijzeren nagel wordt gebruikt.

We zijn op een boot in aanbouw geweest van een vriend van Eriq. Het zag er allemaal prachtig uit. De boot gaat gebruikt worden om met groepen de diverse Indonesische eilanden te bevaren.

Na nog aan de oostkust te zijn geweest om daar nog een paar boten te bekijken heeft Eriq ons gedropt aan de westkust vanwaar we, na een lunch in een restaurant aan het strand via het strand weer naar Bira zijn gelopen.

10 augustus

Vandaag met een boot naar een eiland aan de “overkant” gevaren met de Nederlandse mensen en een Frans stel om te snorkelen. We waren al gewaarschuwd dat het snorkelen op de Bunaken door niets overtroffen kon worden en dat we eigenlijk met die ervaring achter de rug wel erg verwend waren. En inderdaad, het haalde het niet bij Bunaken-eiland. Nadat we een uurtje in het water hadden gelegen werden we afgezet op het eiland, weer en echt Bounty-eiland. Rita en ik bestelden daar cocosjuice. Dat hield in dat er een cocosnoot uit de boom geplukt werd, er met en groot mes een paar stukken afgeslagen werden tot er en gat was ontstaan. Een rietje erin en opdienen. Heerlijk!

Na de lunch op het eiland nog wat rondgelopen en staan kijken bij een aantal vrouwen die met vissen in de weer waren. Die vissen moesten in bakken met ijs verdeeld worden, naar een boot gebracht worden om op het vasteland te worden verkocht.

Daarna weer in de boot, nog een keer snorkelen en terug naar Bira. Een prachtige afsluiting van onze vakantie!

Morgenochtend om 7.30 uur op weg naar het vliegveld bij Makassar voor de vlucht naar Jakarta. En dan woensdag Jakarta-Amsterdam. Donderdagochtend weer thuis, einde van een prachtige vakantie!

Malino en zijn ups and downs

4 augustus

Maandag zijn we om 21.00 uur uit Rantepajo vertrokken met de nachtbus. Een zeer luxueuse bus, de rugleuning kon heel ver naar achteren en de benen konden een stuk omhoog. Toch viel het niet echt mee te slapen in de bus. Om 06.00 uur kwamen we aan in Makassar. We hadden gelezen dat we met een pete pete naar Malino konden reizen. Vanaf de busterminal van de nachtbus dachten we een bemo te kunnen nemen naar de terminal voor de pete pete naar Malino, maar een man die daar juist uitstapte meldde ons dat dat niet mogelijk was en hielp ons aan een taxi. De terminal was nog een heel eind weg en we hebben kennis kunnen maken met het ontzettend drukke verkeer in Makassar. De taxichauffeur was ook nog geinstrueerd ons in de juiste pete pete te zetten, een klein busje waar iedereen in en uit kan stappen. Het busje was bomvol met passagiers en met pakketten en zakken. We moesten genoegen nemen met een heel klein stukje harde bank. Iederee keer als er mensen uitstapten dachten we weer wat ruimte te hebben, maar dat was steeds van korte duur. Na 2,5 uur kwamen we in Malino aan en lieten we ons afzetten bij het hotel dat we via de Lonely Planet uitgekozen hadden. Groot, leeg en smerig! Daar wilden we absoluut niet blijven. Er was nog een ander hotel genoemd, hotel Celebes. Daar wilden we een kijkje nemen. Niet zo ver, begrepen we van de hotelbaas, goed te lopen. Wij op weg, maar druk, warm en veel verder dan we begrepen hadden. We kwamen langs het politiebureau en verwachtten dat daar wel iemand was die Engels zou spreken en ons kon vertellen hoe ver het nog was. En inderdaad, de chef sprak een paar woorden Engels. We legden uit wat we wilden, maar naast hotel Celebes hadden we nog een hotel op het oog, dat ons was aangeraden door de gids van Rantepajo. Het enige wat we wisten was dat het van een Hollandse dame was en dat het lodges waren die midden in de rijstvelden lagen. De politie besloot met ons te gaan zoeken en nodigde ons uit in de politieauto te stappen. We hebben het uiteindelijk gevonden maar helaas, dat was alleen bestemd voor groepen. Er zijn nog wel wat telefoontjes over en weer gepleegd om te kijken of er toch niet een mogelijkheid was, maar helaas! Dan naar hotel Celebes. Een groot, leeg, vergane glorie en veel te duur hotel, maar veel keus hadden we op dat moment niet meer. Voor 1 nacht geboekt. Met de politieauto onze bagage nog opgehaald. Toch weer een heel bijzondere belevenis.

‘s Middag wezen kijken naar hotelletjes in de buurt. Allemaal even leeg en triest. Via internet een verhaal gelezen van iemand die in een homestay in Malino was geweest en daar heel tevreden over was. Misschien daar morgen naar toe gaan. Nog wel even de vraag hoe? Taxi’s zijn er niet in dit dorp. En de prachtige wandelingen en fietstochten waar we ons op verheugd hadden was alleen maar te doen via de lodges van de Nederlandse. Hoe wij zoiets konden organiseren? Een grote vraag.

’s Avonds gesproken met een medewerkster van het hotel met de vraag of zij een gids voor ons kon organiseren. Zij wist wel iemand en zou proberen contact met hem op te nemen. We zijn vroeg naar bed gegaan, ontzettend moe!

5 augustus

Om 7 uur werden we gewekt door een van de medewerkers van het hotel voor het ontbijt. Hij had een telefoonnummer voor ons van ene John. Gebeld en hij wilde ons die dag wel de omgeving laten zien. Dat was dan in ieder geval gelukt! Om 11.00 uur zou hij ons op komen halen. Nog lekker bij het zwembad zitten lezen en schrijven.

Om 10.30 uur reed hij al voor op zijn motor. Hij kon met ons op de motor de omgeving verkennen. Een vriend van hem kon meekomen. Dat was voor mij wel hard slikken, op een motor???????

Maar ja, dat is de enige manier om hier iets te ondernemen. Besloten het dan maar te doen en dan om te beginnen te kijken of er plaats was in de homestay waar we wilden logeren en meteen onze bagage daar neer te zetten. Het bleek een prachtig huis te zijn met een heel aantal kamers. De kamer die we kregen toegewezen zag er prachtig uit, de mensen erg vriendelijk en wij helemaal blij dat we een goede plek gevonden hadden.

Vervolgens hebben we een prachtige tocht gemaakt! De waterval gezien, bij een heel oud oorspronkelijk huis langs geweest waar we ook naar binnen mochten om te bekijken. Prachtige vergezichten en landschappen, een kalfje dat net geboren was en schoon gelikt werd door moeder koe, die daarna hard aan de rest van navelstreng trok om de placenta te verwijderen en ook het stukje navelstreng aan het kalfje opat. En dan het voor het eerst van zijn leven op de poten gaan staan van het kalfje. Hoe kan je het toch zo treffen?????

Daarna een bezoek aan de zuster van John, alwaar we koffie en koekjes aangeboden kregen en toen door naar John’s eigen huis, voorheen het huis van een missionaris. Een prachtig huis tegen de berg aan. We werden ontvangen door zijn vrouw en kregen overheerlijke zelfgemaakte vruchtensapjes aangeboden om daarna naar de door John beloofde zonsondergang te gaan kijken, een stukje boven zijn huis. Het uitzicht daar was prachtig!!!!!!!!!! Maar om te wachten op de zonsondergang leek ons niet zo’n goed idee. In het donker naar Malino terug wilden we niet. Bovendien wordt het koud als de zon weg is.

Op de terugweg langs bij de ATM om geld te pinnen. Helaas, niet mogelijk! Not connected. Het hele personeel kwam kijken en helpen, maar voor een connection konden ze niet zorgen. Een groot probleem dus, want we waren bijna door ons geld heen. Misschien morgen?? We waren van plan om de 7de naar Bira te gaan en er was al een taxi voor ons geregeld door de hotelbaas. Maar ja, hoe het hotel te betalen en de taxi?

6 augustus

Om 07.00 uur gewekt met ons ontbijt, nassi met omelet en koffie. Om 10.00 uur kwam John weer langs om ons naar de ATM te brengen, maar onze hoop was al snel verdwenen. Weer niet connected. Bijna iedere medewerker van de bank wilde meehelpen het probleem op te lossen, maar de uiteindelijke conclusie was dat het niet mogelijk was. Van een van de medewerkers kregen we 100.000 rupia om met de pete pete naar Makassar te gaan om geld op te halen. Geen aantrekkelijke gedachte, 5 uur onderweg om geld op te halen. Ons werd gezegd dat ook in Bira het onmogelijk zou zijn geld uit de muur te halen. Met de hotelbaas proberen te overleggen of het mogelijk was dat we met de taxi via Makassar naar Bira te gaan, daar geld bij een ATM te halen en dan het geld voor het hotel mee te geven aan de taxichauffeur als hij weer terug zou gaan. De hotelbaas nam toen contact op met de hotelbaas in Bira, een vriend van hem die goed Engels spreekt om te overleggen. Gelukkig wist die Eriq te vertellen dat wij in Bira makkelijk geld zouden kunnen pinnen. Besloten werd dat Sari, onze hotelbaas de volgende dag mee zou rijden, daar zijn vriend ontmoet en vervolgens geld krijgt en weer met de taxi mee terug rijdt. Wij blij! Een vrije middag, tijd om onze was te doen!

Rantepao Land van Toraja

31 juli

Vandaag met Joni, onze gids op stap geweest. Hij heeft ons heel veel laten zien en verteld over de cultuur in het Torajaland. De zendelingen hebben hier uitstekend (?) werk verricht, d.w.z. dat ze in staat zijn geweest 90% van de bevolking te kerstenen. In dit gebied veel protestanten en wat minder katholieken. Maar, het oude geloof met de bijbehorende rituelen speelt nog een heel grote rol. Daarnaast is de maatschappelijke status van groot belang. Je behoort tot de groep goud, ijzer of hout. Voorheen nog aangevuld met de slaven, maar de slavernij is door de Nederlanders verboden.

Vandaag waren we bij een begrafenisritueel, onderdeel van een ceremonie van 4 of 5 dagen. Er wordt een speciaal soort, tijdelijk dorp gebouwd om alle gasten te kunnen ontvangen. De gasten zijn vrienden en buren en vrienden van vrienden etc. Hoe meer mensen, hoe beter het is. En iedereen neemt geschenken mee in de vorm van een buffel of een varken. Wij hadden een slof sigaretten bij ons als geschenk. De overledene, al 2 jaar geleden trouwens overleden, lag in een, ook speciaal voor deze gelegenheid gebouwd klein, open “traditioneel huis” op een heel hoge stellage, bereikbaar via een bamboetrap. De kinderen en kleinkinderen konden in uit uit lopen. Gedurende de afgelopen 2 jaar lag ze opgebaard in haar huis, behandeld met formaline. Ze maakte nog steeds deel uit van de familie en er werd met haar omgegaan of ze ziek was. Er werd eten en drinken bij haar bed gezet. De familie had de tijd nodig om de begrafenis voor te kunnen bereiden en te kunnen bekostigen en ervoor te kunnen zorgen dat alle familieleden aanwezig zouden kunnen zijn. De kosten bestaan onder andere uit de buffels die gekocht moeten worden voor de hele ceremonie. Het aantal buffels bepaalt namelijk de status van de familie.

Het was vandaag de dag dat de buffels geslacht werden. Gisteren waren de varkens al geslacht, hoewel er vandaag een hele stoet mensen kwam om te condoleren. Zij hadden weer een levend varken bij zich, gebonden aan een paar bamboestokken.

De zielen van de varkens en buffels begeleiden de ziel van de overledenen naar Puya, het paradijs. De buffels dragen de ziel en de varkens wijzen de weg. Aangekomen bij Puya is er de bewaker, PongLaLonDonga , die samen met Asu Bolong, een zwarte hond met 3 koppen, bepaalt of je door de poort mag of niet.

We kregen er koffie en hebben nog even gewacht tot het doden van de buffels begonnen was en zijn toen weggegaan.

In een volgend dorp werd weer een terrein ingericht voor een begrafenis en er werd een pre-ceremonie gehouden. Toen we aankwamen sprak een priester de aanwezigen toe. Na nog een toespraak van de dorpsoudste werd de lunch geserveerd. Ook wij mochten meegenieten, we hadden dan ook onze bijdrage geleverd via een envelopje. We kregen rijst is een soort papieren bakje (ter vervanging van een palmblad) en varkensvlees, samen met kruiden en groente in een bamboepakket gegaard. Heerlijk! Na de lunch was de buffelparade waarmee de familie laat zien hoeveel buffels (en van welke categorie) ze gaan offeren. Tijdens de parade (rondje om het dorp)stampten de dames van de familie rijst om te laten horen dat de parade er aan kwam.

Dit alles was alleen nog maar een voorproefje, de echte ceremonie zal pas 10 augustus beginnen.

Volgende bezienswaardigheid was een plek met rotsgraven. In de kalkstenen rots zijn grote ruimtes gemaakt waarin meerdere mensen begraven kunnen worden. Als je rijk genoeg bent (24 buffels kunnen kopen voor de ceremonie), wordt er een beeld van je gemaakt dat geplaats mag worden op een galerij in de rots. Er zitten ongeveer 45 beelden heel gezellig bij elkaar. De meeste beelden zijn al oud, maar zien er nog redelijk uit omdat ze om de 5 jaar nieuwe kleren krijgen.

Of we nog niet genoeg met doden en begrafenissen gedaan hadden! Bij de bezichtiging van een oud traditioneel dorp met veel tongkonans, liepen we tegen een volgend ritueel aan. In dit geval betrof het de bewoner van het dorp die een aantal dagen geleden overleden was. De hele familie was naar het dorp gekomen om de overledene te zien. Die werd op het moment dat wij er waren geprepareerd om weer deel uit te kunnen maken van de familie, en de familie de tijd te geven een goede begrafenis voor te bereiden en ervoor te kunnen sparen.

1 augustus

Vandaag weer met Joni op stap. Als eerste naar de beeldhouwer gegaandie de poppen voor de galerij in de rotsgraven maakt. Heel bijzonder te zien wat voor prachtige beelden hij maakt met heel simpel gereedschap. Aan de hand van een foto van de overledene maakt hij goed gelijkende beelden. Vol trots kregen we een fotoalbumpje te zien waarin portretfoto’s van de mensen en het door hem gemaakte beeld.

Onderweg kwamen we de man van de SRV tegen, maar dan met zijn hele aanbod achter op de brommer gebonden. Gigantisch wat er op een brommertje kan!

Daarna naar de boom met de boomgraven voor pasgeboren baby’s. Voordat het Christelijk geloof gebracht werd, werden pas geboren baby’s in een gat in een levende boom begraven. Een baby van een paar uur oud werd rechtop begraven. De boom werd gezien als baarmoeder waarin de baby verder kon groeien, hij kreeg voedsel mee in de vorm van een ei in iedere hand en het vocht van de boom als drinken. Na 14 jaar werd het kindje door engelen opgehaald om naar het Paradijs te gaan.

Voordat we de boom bezochten zijn we eerst gestopt bij een vrouw die allerlei kruiden verkocht. We mochten haar traditionele huis bekijken en kregen koffie met een koek van palmsuiker en rijst, gekookt in palmblad.

Vandaag dan geen begrafenisceremonie maar een bruiloft. Weer heel veel mensen bij elkaar, vrienden van vrienden van familie en buren en hun buren etc. Hoe meer mensen op je bruiloft, des te hoger je status. Alles draait om status!!!!! Ook daar werden we weer uitgenodigd om op een van de overdekte plankieren te komen zitten. Wij zaten pal voor het podium. Omdat de bruid en bruidegom en directe familie nog in de kerk waren werd er door alle aanwezigen gewacht to zij eindelijkzouden komen. Ter afleiding was er op het podium een bandje, dat wil zeggen, er zat een man op een electrisch piano te spelen en er waren een paar zangeressen. Bovendien kregen de bezoekers ook de kans hun stem te laten horen. Er was een mongolide jongen die de show stal door te dansen of met de zangeres mee te zingen.

Omdat het wachten wel erg lang duurde en veel bezoekers van ver waren gekomen werd het startsein voor het eten gegeven na het gezamelijke gebed. Op ieder plankier lag al eten klaar. Ook hier werden we weeruitgenodigd mee te eten. Het was ontzettend lekker!

En toen kwamen dan eindelijk de bruid en bruidegom met wederzijdse ouders en bruidsmeisjes. Voor hun was een prachtig versierd erepodium gemaakt met tronen om op te zitten. Binnen de kortste keren stond er een enorme rij klaar om het bruidspaar en de ouders te feliciteren. Tijd om te eten was er voor hun niet bij!

Voor ons tijd om op te stappen om ons programma nog af te kunnen werken. Het koningsgraf moest nog bezocht worden. Weer rotsgraven met beelden. Een ooit regerende koning van voor de kolonialisatie was daar begraven. Het beeld van hem en zijn vrouw was ondertussen vernieuwd en ook zij hadden verse kleren aan.

2 augustus

We waren van plan deze dag lekker samen in de omgeving te wandelen. Joni de gids en Gibson, ons contactpersoon hier via wie we de gids geregeld hadden, gaven aan dat dat niet een goed idee was. Het zou betekenen dat we langs de weg zouden lopen, gehinderd door het verkeer. Beter konden we weer met de gids, de auto en de chauffeur op stap gaan. We hebben ons laten verleiden maar hadden er allebie toch een beetje het gevoel aan overgehouden gemanipuleerd te zijn.

Om 8 uur stond de auto weer voor ons klaar. We reden eerst nog langs een aantal gedenkwaardige plaatsen zoals het dorpsplein/veld met megalieten. Grote stenen die naar het terrein gesleept worden en rechtop geplaatst (denk aan een steen van tonnen!) door familie en vrienden ter ere van de overledene nadat er 24 buffels geofferd zijn.

Ook weer een aantal rotsgraven gezien die in de omgeving waar we waren veel voorkwamen. En toen eindelijk wandelen! Een prachtige wandeling met schitterende uitzichten over de rijstvelden en in de verte Ratepao. We zijn geklommen naar een dorp waar we zouden lunchen. Ook daar weer een prachtig uitzicht over het landschap. Tijdens de wandeling was de chauffeur met de auto daarheen gekomen en na de lunch stapten we weer in om vanaf een andere plek onze vervolgwandeling te maken. Die ging dwars over de rijstvelden met behoorlijk veel klim en klauterwerk vanwege de grote rotsen die er lagen en de dammetjes tussen de rijstvelden. Overal werd er hard gewerkt om de oogst binnen te halen. Er werd gemaaid, gedorst en overal werd de rijst op grote lappen uitgelegd om te drogen. Rita en ik hebben allebei uitgeprobeerd hoe het dorsen gaat.

Het was echt een prachtige wandeling die we gemaakt hebben en we waren het er over eens dat de beide heren gelijk hadden ons te adviseren gebruik te maken van de auto en de gids en dat we absoluut niet zo hadden kunnen genieten als we op eigen gelegenheid waren gaan wandelen.

3 augustus

We zijn vandaag naar de markt van Rantapajo geweest. Die wordt om de 6 dagen gehouden. Speciaal is de verkoop van buffels, varkens en hanen. Deze laatste als we het goed begrijpen voor de hanengevechten. We hebben ons wel eens afgevraagd waar toch al die buffels vandaan kwamen die geofferd moeten worden, maar sinds vandaag hoeven we ons daar geen zorg meer over te maken. Een boerderij waar ze gefokt worden bestaat niet, een te dure investering (?) maar er worden kennelijk dicht bij huis voldoende buffels groot gebracht, al of niet voor eigen gewin. Rijke mensen besteden de zorg voor de buffels uit aan boeren rond de rijstvelden.

We hopen vanmiddag het blog on line te kunnen zetten. Vanavond stappen we op de nachtbus naar Makassar om meteen morgenochtend door te reizen naar Malino.

Via Pendolo naar Rantepao

28 juli

Om 9 uur lag de boot voor onze tocht over het Posomeer naar Pendolo al voor het hotel klaar. Petrus, degeen van het Informatiecentrum bij wie we de tocht geboekt hadden was er ook. Met hem nog even de verschillende mogelijkheden voor onze verdere tocht van Pendolo naar Rantepao doorgenomen. Hij schetste 3 opties, 2 met het openbaar vervoer, waarvan een met nog een overnachting halverwege. De andere was een nachtbus. Derde optie: een taxi.

Na het afscheid van hotel Pamona Idha zijn we van wal gegaan. Het was een boot zoals we ze al zo vaak gezien hadden: een smalle romp met aan de zijkanten lange staken voor het evenwicht. Het was een prachtige tocht. Aan de overkant werd aangelegd bij het strand van het resort, een goed onderhouden mooie tuin met houten huisjes. De inrichting was simpel en mooi. Rond de middag hebben we een wandelingetje door het dorp gemaakt, op zoek naar WiFi. We kwamen na wat vragen terecht op het Districtskantoor van Pendolo en omgeving. Twintig ambtenaren in uniform die rondliepen en niets zaten te doen en blij waren met de afleiding die wij ze bezorgden.

In het dorp zagen we de bus naar Rantepao staan: oud, stinkend en vol. Niet om ons op te verheugen daar zo lang in te moeten zitten. Besloten voor de luxe optie te kiezen: een taxi!

s‘ Middags lekker gezwommen en gelezen en in het restaurant bij het resort gegeten.

29 juli

Vanmorgen vroeg wakker, zoals de meeste ochtenden trouwens. Gezwommen , ontbeten en gepakt en om kwart voor negen stapten we in de taxi. Twee chauffeurs die geen woord over de grens spraken en 2 Belanda’s die 3 woorden Bahasa Indonesia spraken. Een leuke combinatie om 9 uur in elkaars gezelschap te vertoeven. Toch contact kunnen maken en belangrijk, met en om elkaar kunnen lachen.

De tocht was weer schitterend, wat een prachtig landschap. Opvallend dat langs het grootste gedeelte van de weg woningen staan. Waar die mensen van leven????? In een van de dorpjes een sanitaire stop gemaakt, koffie gedronken en van de plaatselijke lekkernijen geproefd. De wc bestond uit een hok achter een gordijn , buiten het huis, boven en naast een riviertje. Een betonnen vloer waar een grote bak met water stond. Je moest gewoon op de grond je behoefte doen die dan min of meer al wegliep in de rivier en die je nog na kon spoelen met het water dat al klaar stond. Dit was tevens de plek waar de mensen die daar woonden zich wassen en tanden poetsen. Het was heel bazaal.

Onze eerste Indruk vanToraja is overweldigend. Een totaal ander landschap en type huizenbouw. Voor ons allebei geldt dat we hier langer willen blijven om de omgeving goed te verkennen.

30 juli

Begonnen met ons goed in te lezen over de omgeving hier. Het opvallendst zijn de huizen en de rijstschuren met hun bijzondere daken, de zogenaamde tongkonans. In sommige streken is deze naam echter gereserveerd voor de herkomst van de huizen van de adel. De sociale orde was in het verleden zeer strikt ingedeeld. Men behoorde tot de adel, de middenklasse of tot de slaven. De zending heeft hier een eind aan gemaakt door te prediken dat iedereen gelijk is en door scholing van iedereen.

De mensen hier behoren tot het huis van hun ouders, voorouders en voor- voor-ouders, zowel van vaders als moeders kant. Het familienetwerk is dus heel uitgebreid en dient onderhouden te worden middels allerlei rituelen. Een van de belangrijkste rituelen is de begrafenig van een overleden familielid. De begrafenis dient zo groots mogelijk te zijn. De overledene wordt dan ook in eerste instantie gebalsemd en op het moment dat men genoeg geld heeft verzameld om voldoende buffels, varkens etc. te kopen ter verhoging van de "feestvreugde"en de status, vindt de begrafenis plaats.

Vanmiddag zijn we een aantal van die tongkonans gaan bezichtigen. We hebben ons op de heenweg laten vervoeren door een bemo, een busje vol schoolkinderen. Giechel, giechtel, giechel! In het eerste dorpje dat we bezochten stonden een heel aantal van die huizen en rijstschuren. Daar leek het nog en beetje op een openluchtmuseum, hoewel het wel duidelijk was dat er werd gewoond en gewerkt. Naderhand kwamen we dorpjes tegen waarbij het nog veel duidelijker was dat ze een normaal onderdeel van het leven van de families zijn, niets museum maar behorend bij het dagelijks leven en de bijbehorende rituelen. Een tongkonan was zelfs in aanbouw.

Terug bij het hotel met een gids gesproken. Morgen gaan we hopelijk een begrafenisritueel bijwonen en overmorgen beginnen we aan een twee-daagse trekking, waarbij we in een dorpje in de bergen overnachten. Spannend!

Tentena en Badavallei

Zondag 26 juli

Onze 2-daagse tocht hebben we achter de rug. Het was verschrikkelijk leuk! We werden om 8 uur afgehaald door chauffeur en gids. We begonnen aan een rit van 3 uur over een weg die een heel stuk prima bereidbaar was, maar ook hele stukken nauwelijks. Al in de auto was het heel leuk met de gids; hij sprak heel wat Nederlands, wat hij geleerd had van toeristen. Hij probeerde ook van ons weer zoveel mogelijk Indonesisch te leren. We hebben onder andere Nederlandse kinderliedjes voor/met hem gezongen. Wej hebben “hoofd, armen, knieen, teen” van hem in het Indonesisch geleerd.

In de vallei aangekomen eerst naar het resort gegaan en geluncht. In de middag een wandeling door derijstvelden gemaakt naar een megaliet in de buurt van het resort. Alles wordt nog met de hand gedaan. Het was het moment van oogsten en dorsen. Ook dat laatste werd met de hand gedaan door bossen rijst heel hard op een schuin “wasbord” te slaan. En dat in de hete zon! Sommigen hadden wel een afdakje gemaakt van plastic of palmbladeren.

De megalieten zijn grote sculpturen waarvan niemand de herkomt weet. Ze zijn eeuwen oud de schattingen varieren van 3000 v. Chr. tot 1300 n. Chr. Veel wetenschappers hebben gehoopt de oorsprong ervan te kunnen achterhalen, hetgeen tot nu toe niet gelukt is. Ze worden wel vergeleken met de beelden op de Paaseilanden.

Terug bij het resort met de auto op weg naar een aantal andere megalieten, te bereiken na een wandeling door het rijstveld. Dat is wel balanceren over de walletjes tussen de velden, wat ook een keer mis ging met een nat been tot gevolg! Ook hebben we een fabriekje bezocht waar de rijst gepeld werd.

Het leuke van met een gids onderweg zijn is dat hij van alles aan kan wijzen en alle vragen waar wij mee zitten kan beantwoorden. Onder andere kon hij vertellen wat voor producten er zo hier en daar op grote plastic zeilen op de grond te drogen lagen: koffie, cacao en kruidnagel. Er stonden in de vallei heel veel cacaoplantages. Leuk om te zien waar de chocola vandaan komt.

De volgende dag begon onze wandeling door het dorp. We liepen langs een school waar de onderwijzer net bezig was met de kinderen in de tuin. Hij sneed een cacaovrucht af en open en liet ons de pitten zien, die op dat moment nog in een wit donslaagje zaten en heerlijk zoet smaken.

De kinderen van de school hebben voor ons “hoofd, schouders knieen teen” gezongen en wij voor hun in het Nederlands. Verrassend en hilarisch

Vervolgens weer een prachtige wandeling door het veld om de grootste megaliet te kunnen bekijken, genaamd Palindo, 3,5 meter hoog. De chauffeur kwam ons daarvandaan ophalen om ons naar iemand te brengen die nog de kunst verstaat van boombast een weefsel te maken. Het weefsel wordt gebruikt om traditionele kleding van te maken. Mensen van hier trouwen in de kleding, die tegenwoordig gehuurd wordt. De trouwdag bestaat uit 3 afzonderlijke huwelijkesafsluitingen, een culturele, waarvoor dus deze kleding, een voor de kerk en een voor het gouvernement. En daarna feest met veel en luide muziek, zoals we die nacht vanuit ons hotel hadden kunnen horen.

Na de lunch terug naar Tetena. Onderweg de tukan gespot, apen en Rita heeft zelfs een beer gezien.

Maandag 27 juli

Gisteren hebben we met een privechauffer bezienswaardigheden rond Tentena bezocht. We begonnen met de waterval. Een metershoge waterval, onderbroken door diverse rotspartijen waar mensen op klommen. Op weg daarheen passeerden we een plek waar veel volwassenen op de grond zaten voor een open gebouwtje. Wij werden uitgenodigd erbij te komen zitten. Het bleek een soort zondagschool te zijn. De kinderen werden daar door een juf bezig gehouden met een verhaal en gezang over Jezus. Na 10 minuten vonden we dat we ons stichtelijke portie voor die dag wel weer gehad hadden en zijn we doorgelopen naar de waterval. Daarbij nog wel opgehouden door een grote Islamitische familie die met ons op de foto wilde. Als we niet oppassen zijn we voortdurend bezig met poseren.

Daarna naar een strandje met prachtig wit zand gereden. We hebben daar heerlijk koffie gedronken, gezwommen (wat een lekker water!) en geluncht. Na de lunch zijn we met een gids vandaar naar een plek geklauterd waar een aantal schedels en botten lagen. Een soort graf. Ook in Tentena zelf zijn een aantal grotten met menselijke resten en doodskisten. Een daarvan hebben we op de terugweg bezocht. Het waarom van die begraafplaatsen is wat onduidelijk. Iemand vertelde ons dat het de 2de begraafplaats van mensen is. Eerst worden ze elders begraven en op het moment dat alleen de botten over zijn krijgen die een andere plek. Of dat dan weer met een ritueel plaats vond?

Vandaag een “rustdag”. Om 8 uur al op weg naar de markt. Veel verschillende soorten groenten en vissen, kippen die ter plekke geslacht werden en vleermuizen. Ook veel textiel. Echt de lokale markt, verder geen toerist te bekennen. Terug bij het hotel hebben we onze was gedaan, maandag wasdag tenslotte!

Heel veel nieuwe ervaringen

20 juli

Allereerst moet even genoteerd worden hoeveel vrienden we hierhebben! Iedereen zegt ons gedag, vraagt onze naam (met name kleine kinderen), lacht ons stralend toe en wil met ons op de foto!

We hebben gisteravond nog tickets geboekt voor Palu. We vliegen via Bali.

Vandaag zijn we vroeg opgestaan om op tijd naar de markt te gaan. Deze keer waren er vleermuizen, ratten, katten en honden te koop, allemaal geroosterd. Ook was er een dode, aan stukken gesneden slang in de aanbieding. Wat varkens betreft was er ruime keuze, wilt u een kop, een poot, een heel varken of zegt u maar welk deel van het varken ik af zal snijden! Wat betreft kippen was er ook een ruime keus. Mensen liepen met bosjes levende kippen de markt af.

Bij de markt was de busterminal. We hadden ons door de receptioniste van het resort laten vertellen welke bus we moesten nemen. Op het moment dat de chauffeur vond dat er voldoende mensen in de bus zaten reden we weg. Bij de toegangsweg van de vulkaan werden we uit de bus gelaten. Het was een prachtige wandeling over de weg, waar we af en toe ingehaald werden door bezoekers met auto. Vlak onder de top van de vulkaan was een trap naar de krater. Prachtig uitzicht daar boven op de krater! We konden om de krater heen lopen en hadden van de receptioniste gehoord dat we vanaf de top direct naar het dorp konden lopen. Dat hebben we gedaan; dat was een nog veel mooiere route, dwars door de bush. Schitterend, schitterend!

22 juli

De 22ste zouden we om 15.45 uur vliegen van Manado naar Palu via Bali. We besloten ons per taxi naar het vliegveld te laten brengen en halverwege in Samangan de sarcofagen ofwel warunga’s te gaan bezichtigen. Het verhaal wil dat mensen als ze voelden dat ze zouden gaan sterven een gigantische graftombe naar de plek van hun keuze droegen. De overledene werd er later ingeplaatst, rechtopzittend op een porseleinen schaal. De warunga werd gedecoreerd met graveringen die het beroep, de doodsoorzaak of bepaalde kenmerken van de overledene. Een van de warunga’s die een barende vrouw toont wordt regelmatig bezocht door vrouwen met vruchtbaarheidsproblemen.

We werden veel te vroeg op het vliegveld afgezet en moesten eindeloos wachten, temeer het vliegtuig vertraging had. Op het moment dat we moesten vertrekken was het vliegtuig nog niet geland. OK, sudoku’s en e-readers om de tijd te doden. Op het vliegveld van Bali weer erg lang wachten. Het vliegtuig (was het weer hetzelfde dat nog doorgevlogen had?) had 2 uur vertraging. Er werd water en een versnapering uitgedeeld.

Eindelijk aangekomen in Palu ons snel door een taxi naar het hotel dat we geboekt hadden laten brengen. De eerste drie kamers afgewezen vanwege geen douche, niet goed functionerende airco, of kakkerlakken. Uiteindelijkde vierde geaccepteerd, maar, als het de eerste was geweest hadden we hem vast geweigerd. Het was duidelijk dat we niet langer in dit hotel wilden vertoeven dan strikt noodzakelijk! Besloten de volgende dag door te reizen, hetgeen mogelijk bleek te zijn.

23 juli

Met de mini-bus van 15.00 uur konden we naar Poso. Ook nu weer ruim op tijd omdat we om 13.00 uur van onze kamer moesten. Bij het busstation in een restaurantje gezeten en gegeten tot grote hilariteit van de eigenaresse. Kennelijk nog nooit een toerist in haar zaakje gehad.

Om 15.00 uur in het busje naar Poso gestapt. Voor we instapten hebben we even met een man staan praten die Nederlands sprak en die ons een hotel in Poso adviseerde en met de buschauffeur af sprak dat hij ons daar af zou zetten. We hadden al gehoord dat er ongehoord hard werd gereden door de chauffeurs en dat bleek het geval. Wat een inhaalmanoeuvres haalde die man uit, luid toeterend. Op de weg heel veel brommertjes, bepakt en bezakt en met hele families erop. Ik heb het minstens 10 keer in mijn verbeelding mis zien gaan! Niet echt relaxed terwijl het wel een prachtige rit was. Om een uur of 6 werd er gestopt om wat te eten . Daarna was het donker en een stuk minder druk op de weg en voelde het veel beter. In Poso heeft de chauffeur ons inderdaad naar het hotel gebracht, een prima hotel waar weinig anders gesproken werd dan Indonesisch. Wat ontbrak was wc papier, maar dat hadden ze echt niet. Het is hier toch echt de bedoeling dat je je gat met water schoonmaakt. Wat moeten die mensen ons toch viespeuken vinden, een beetje afvegen met papier! En dan lopen we ook nog overal met schoenen naar binnen: smerig volk die Belanda’s!!!!! De sloffen stonden voor ons klaar!

24 juli

Vanmorgen om 7 uur als ontbijt nassie met een gebakken eitje op de kamer. Vervolgens werden er 2 motorrijders georganiseerd om ons naar de busterminal te brengen waar om 8 uur de bus naar Tentena zou vertrekken. Wij allebei achter op de motor, de bagage voorop! Geen bus te bekennen op de terminal. Misschien om 8 uur, misschien om 10 uur? Afhankelijk van het aantal passagiers dat zich zou melden. Tsja............

Na een tijdje werd ons voorgesteld dat we voor een bepaald bedrag ons zelf door een chauffeur met auto naar Tentena konden laten vervoeren. Ondertussen was er nog een toerist gekomen en met ons drieen besloten we op dat aanbod in te gaan. Tot onze grote verbazing waren we het terrein nog niet af of er kwam nog een passagier bij, dan wel in de bagageruimte. Haar bagage was overigens al voor onze bagage op het dak bevestigd. Ok, dan met een niet-betalende (?) gast verder. Onderweg werden er nog meer mensen meegenomen, in de bagageruimte zaten op een gegeven moment 4 vrouwen en twee kinderen. En wij voorin met de chauffeur en 3 volwassenen. Verschil in rangen en standen........... Ik denk dat alleen wij ons daar druk over maken! Onderweg moest de oma van de chauffeur nog even dag gezegd worden in een dorp waar we langs kwamen en moest er benzine getankt worden, datr wil zeggen er werden flessen benzine bij de weg gekocht en die werden in de tank geleegd.

Om een uur of 10 kwamen we in Tentena aan en bracht de chauffeur ons naar het hotel. Een heel groot hotel waar wij de enige gasten zijn. Maar een prachtige plek!!!! We kijken vanaf ons terras op de 2de verdieping uit over het meer van Poso, het volgens zeggen op een na helderste meer van de wereld. Heerlijk een eigen plek te hebben voor een aantal dagen. We werden bovendien vewelkomd met en kop koffie! Koffie met koekjes op ons eigen plekje, wat een moment!

Vanmiddag het dorp ingegaan om de komende dagen te regelen. We hebben bij het toeristenbureau afspraken gemaakt voor de komende dagen. Morgen gaan we voor een 2 daage toer naar de Badavallei, zondag maken we een toer in de direkte omgeving en maandag is er een (plek op een) boot om de oversteek naar Pendolo te maken, een toch van een paar uur naar de andere kant van het meer om daar onze reis voort te zetten.

Tocht rond meer van Tondano

19 juli

Het resort Senowan Baru in de buurt van Amurang waar we een aantal dagen geleden aangekomen zijn viel wat tegen. Waarschijnlijk in het verleden nog heel mooi, maar nu een beetje vergane glorie. De eigenaren zijn Nederlanders, maar het resort wordt beheerd door een Indonesisch echtpaar waarvan de vrouw gebrekkig Nederlands spreekt, hetgeen ze van haar opa geleerd had. We hebben na aankomst heerlijk op het overdekte terras gezeten en onze verhalen geschreven. Verder hebben we niet zoveel gedaan, bovendien voelde ik me niet goed.

20 juli

’s Middags zijn we naar de stad gegaan met een van de bemo’s, busjes die overal rijden. In de stad eerst naar de overdekte Pasar en daarna op zoek naar een plek met WiFi. Bleek boven in de Pasar te zijn. Na nog wat door de stad/het dorp te hebben gewandeld en aan het strand te zijn geweest weer terug naar ons resort.

Voor de volgende dag was een taxi voor ons georganiseerd om een rit in de omgeving te maken, maar we hadden ondertussen bedacht dat we de plek eigenlijk niet leuk genoeg vonden om langer te blijven, temeer daar de tocht de volgende dag ons weer dichter in de buurt van het vliegveld zou brengen. Besloten de rondrit te maken en ons vervolgens in Tomohon af te laten zetten bij het resort dat we in de Lonely Planet uitgezocht hadden. Een teleurstelling voor Lydia, de beheester, maar ja, voor ons veel fijner.

Gisteren, de 18de dus, werden we opgehaald door 2 knapen, de chauffeur die geen woord over de grens sprak en de “gids” die zeer gebrekkig Engels sprak. Het werd een prachtige tocht. We hadden zelf een aantal dingen uitgezocht die we graag wilden bezoeken.

Onderweg zagen we steeds grote doeken op de grond, bijna op de straat uitgespreid waar iets op te drogen lag. Dat bleken kruidnagelen te zijn. In die streek groeien heel veel kruidnagelbomen, waarop we natuurlijk bij een van die bomen gestopt zijn voor de foto!

Ons eerste doel was de “Steen der hulpen”, volgens het boekje de sterkste spirituele plek van de Minahasa (het gebied waar we nu zijn). Ook politiek gezien “een zegenrijk verzamelpunt waar goede beslissingen werden genomen”. Onder andere werd er het succes voor de onafhankelijkstrijd afgesmeekt in 1939. Ter plekke werd door iemand uit de Bijbel voorgelezen en raakte iemand anders daarbij helemaal in trance. Jammer dat de gids niet uit kon leggen wat e precies gebeurde.

Op naar ons volgende doel, het Linolake. Een meertje dat voortdurend van kleur verandert en gigantisch veel variaties groen en blauw laat zien. Een heel toeristische plek met veel Indonesische gezinnen. Het verschil tussen de vervoermiddelen in de stad en hier is groot. Daar allemaal brommertjes, scooters en motoren, bepakt en bezakt met mensen en goederen en hier dure auto’s.

Zwavelbronnen wilden we ook zien. Dat werd een zoektocht want de plaats waar die zouden zijn waren voor de gids en chaufeeur onbekend. Gelukkig na wat vragen gevonden. Uiters bijzonder, het hete zwavelwater dat uit de grond opborrelt. Er waren heel veel bassins, waar het water in af kon koelen. Er was demogelijkheid een bad te nemen, dat wil zeggen er waren hokjes met een betegeld bad, eigenlijk wel heel vies, maar we vonden dat we ons de kans in een zwavelbad te gaan niet moesten laten ontnemen om hygienische redenen. Na een kwartiertje wachten was ons bad volgestroomd en konden we erin. Wel heel bijzonder! Onze huid verschrompelde in een gigantisch tempo tot rimpelige, maar heel zachte babyhuidjes.

Op naar het meer van Tondano. Daar werden we door de heren meegenomen naar een resort aan het meer met een zwembad. Ook hier weer veel Indonesische gezinnen. Bijzonder t zien dat er gezwommen werd in t-shirt en korte broek. Zwempak/broek? Niet gezien. Het zicht op het meer was er heel mooi, jammer dat het niet helder meer was en het dreigde te gaan regenen. Bijzonder om vanaf die plek de huizen te kunnen zien die op palen in het meer gebouwd zijn. Er schijnen echt mensen/vissers te wonen.

Ondertussen hadden we wel genoeg indrukken opgedaan die dag en vonden we het tijd naar ons volgende verblijfplaats te gaan. Na wat vragen wisten ze ons bij het gewenste resort af te zetten. Wel een heel bijzonder resort. Waarschijnlijk een jaar of 5 geleden nog prachtig, nu een vervallen gedoe. Blij dat we een onderkomen hadden, hebben we een van de huisjes geaccepteerd maar een succes was het niet. In de eerste plaats zat er een grote spin in de badkamer en Rita is als de dood voor spinnen. Vervolgens waren er overal kieren en moesten we de klamboe ophangen. Dat betekende dat er een stoel op het bed gezet moest worden, Rita hield hem vast en ik trainde mijn evenwichtsgevoel. Tot 2 keer toe ging het goed. Vannacht werden we gewekt door een verschrikkelijk geknaag boven ons hoofd. Een rat???????

Ik was vroeg op en ging bij de weg kijken waar een paar Mikrolets klaar stonden en tot mijn ontzettend stomme verbazing ontmoette ik daar een overbuurvrouw van een paar jaar geleden!!!!! Niet te geloven toch? Zij logeerden in het resort aan de overkant en waren daar heel tevreden over. We zijn daar gaan vragen of wij daar terecht konden en jawel, ze hadden een kamer voor ons. Uiterst tevreden zijn we daar heen verhuisd.

We hadden een bezoek aan de Extreme Market gepland vanmorgen. Door de verhuizing kwamen we daar eigenlijk te laat aan. Het is een markt waar honden, vleermuizen, slangen, ratten etc. verkocht worden voor de consumptie. Wij hebben alleen nog een paar geroosterde honden zien liggen.